خشونت علیه زنان

خشونت علیه زنان و دختران یکی از شایع ترین موارد نقض حقوق بشر در جهانه. که به طور روزمره در هر گوشه از جهان رخ میده این خشونت‌ها عواقب جدی کوتاه مدت و بلند مدت جسمی، اقتصادی، و روانی بر زنان و دختران داره و از مشارکت کامل و برابر آنها در جامعه جلوگیری می‌کنه.

میزان تاثیرات منفی اون هم در زندگی افراد و خانواده‌ها و هم در کل جامعه غیر قابل اندازه‌گیریه. بحران های اجتماعی یا همه‌گیری ها که مسائلی چون خشونت‌های سازمان یافته، قرنطینه، کاهش تحرک، افزایش انزوا، استرس و عدم اطمینان اقتصادی رو به دنبال داره منجر به جهش هشداردهنده خشونت علیه زنان میشه و زنان و دختران رو بیشتر در معرض انواع خشونت از ازدواج کودکان تا آزار جنسی آنلاین قرار میده.

قبل از گفتن تعاریف مربوط به انواع خشونت خوبه که نگاهی داشته باشیم به چند اصطلاح کلیدی مربوط به این حوزه.

خشونت مبتنی بر جنسیت علیه زنان

خشونت علیه زنان و دختران به هر عمل خشونت آمیز مبتنی بر جنسیت گفته میشه که به دلیل و بر اساس جنسیت زن توسط افراد و دولت ها اعمال میشه و ریشه در نابرابری جنسیتی، سواستفاده از قدرت و همچنین هنجارهای آسیب زا داره.

نه تنها اقدام به خشونت بلکه تهدید به اون و همچنین محروم کردن خودسرانه از آزادی در زندگی اجتماعی یا خصوصی نیز در این مجموعه میگنجه. خشونت فیزیکی، جنسی، و روانی که در خانواده یا جامعه اعمال میشه یا خشونت مبتنی بر جنسیت که توسط دولت انجام یا از اون حمایت میشه از جمله اشکال خشونت علیه زنان است .

بازمانده‌ی خشونت

اصطلاح بازمانده‌ی خشونت به هر فردی اطلاق میشه که خشونت مبتنی بر جنسیت رو تجربه کرده باشه. این واژه از نظر معنایی شبیه قربانیه اما به طور کلی بر قربانی ترجیح داده میشه چرا که بر مفهوم تاب آوری دلالت میکنه.

رضایت

نه یعنی نه و بله یعنی بله. رضایت توافقی است بین طرفین برای انجام فعالیت جنسی یا ازدواج این رضایت باید آزادانه و فعالانه باشه و نمیتونه توسط فردی که تحت تاثیر مواد مخدر یا الکله یا توسط فرد زیر سن قانونی داده بشه. رضایت خاص و منحصر به فرد است به این معنی که رضایت از یک عمل به معنی رضایت نسبت به عمل دیگر نیست و همچنین قابل برگشت است به این معنی که ممکنه در هر زمانی لغو بشه.

انواع خشونت علیه زنان

خشونت خانگی

خشونت خانگی که به اون آزار خانگی یا خشونت شریک صمیمی هم میگن هر الگوی رفتاری است که برای بدست آوردن یا حفظ قدرت و کنترل بر شریک زندگی خود استفاده میشه این یکی از رایج ترین اشکال خشونتی است که زنان در سطح جهان تجربه میکنن. خشونت خانگی می‌تونه شامل موارد زیر باشه.

خشونت اقتصادی:

خشونت اقتصادی شامل ایجاد وابستگی یا تلاش برای ایجاد وابستگی مالی زن با اعمال کنترل کامل بر منبع مالی، جلوگیری از دسترسی به پول و یا ممنوعیت حضور در مدرسه و دانشگاه یا اشتغال به کار است.

خشونت روانی:

خشونت روانی شامل ایجاد ترس از طریق ارعاب، تهدید به آسیب فیزیکی خود، شریک زندگی یا فرزندان همینطور آسیب به حیوانات خانگی و اموال، ایجاد انزوای اجباری از دوستان، خانواده، مدرسه، دانشگاه، و یا کار است.

خشونت عاطفی:

خشونت عاطفی شامل تضعیف احساس ارزشمندی در فرد از طریق انتقاد مداوم است. کوچک شمردن توانایی‌های فرد، برچسب زدن، یا سایر توهین های کلامی، آسیب رساندن به روابط شریک زندگی با فرزندان یا محروم کردن شریک زندگی از دیدار با دوستان و خانواده از جمله دیگر مصادیق خشونت عاطفی است.

خشونت فیزیکی:

خشونت فیزیکی شامل صدمه زدن یا تلاش برای صدمه زدن به شریک زندگی به عنوان مثال با ضربه زدن، لگدزدن، سوزاندن، گرفتن، هل دادن، سیلی زدن، کشیدن مو، گاز گرفتن ، ممانعت از مراقبت های پزشکی یا اجبار به مصرف الکل و یا مواد مخدر یا استفاده از نیروی فیزیکی علیه دیگران است که ممکن است شامل آسیب زدن به اموال باشه.

خشونت جنسی

خشونت جنسی در روابط صمیمانه یا زناشویی شامل وادار کردن شریک زندگی به شرکت در عمل جنسی بدون رضایت شخص است.

خشونت جنسی هرگونه عمل جنسی است که بر خلاف میل شخص دیگری انجام میشه چه زمانی که این شخص رضایت نمیده و یا به دلیل کودک بودن، ناتوانی ذهنی، یا به دلیل مصرف الکی یا مواد مخدر به شدت مست یا بیهوش باشه و صلاحیت رضایت نداره. خشونت جنسی میتونه

شامل موارد زیر باشه:

آزار و اذیت جنسی:

آزار و اذیت جنسی شامل تماس فیزیکی بدون رضایت مانند: گرفتن، نیشگون گرفتن، سیلی زدن یا مالش دادن به فرد دیگری به روش جنسی است. آزار و اذیت جنسی همچنین شامل اشکال غیر فیزیکی مانند: متلک گویی، نظرات جنسی در مورد بدن یا ظاهر یک فرد، تقاضا برای محبت های جنسی، خیره شدن از نظر جنسی، تعقیب و در معرض دید قرار دادن اندام های جنسی است.

تجاوز جنسی:

تجاوز جنسی عبارت است از هر گونه دخول غیر توافقی واژینال، مقعدی یا دهانی شخص دیگری با هر شئ یا عضوی از بدن . این میتواند توسط هر شخص شناخته شده یا ناشناخته برای بازمانده، در ازدواج و روابط و‌درطول درگیری مسلحانه باشه.

تجاوز اصلاحی:

تجاوز اصلاحی شکلی از تجاوز جنسی است که بر اساس گرایش جنسی یا هویت جنسیتی علیه شخصی انجام میشه. هدف از اینکار وادار کردن قربانی به انطباق با دگر جنس گرایی یا هویت جنسی که هنجار جامعه تلقی میشه هست. به عنوان مثال تجاوز جنسی یک مرد به یک زن هم جنس‌گرا با هدف درمان همجنس گرایی.

فرهنگ تجاوز جنسی:

فرهنگ تجاوز،محیط اجتماعی است که اجازه میده خشونت جنسی عادی و توجیه بشه. این جنس از خشونت جنسی ریشه در مرد سالاری داره و از نابرابری های جنسیتی مداوم و سوگیری ها در مورد جنسیت و تمایلات جنسی تغذیه میشه. از نمونه های فرهنگ تجاوز کاربرد تصاویر یا ناسزاها و شوخی هایی است که آشکارا یا به طور ضمنی به عادی و بی اهمیت جلوه دادن خشونت جنسی یا سرزنش بازمانده کمک میکنه.

زن کشی

زن کشی به قتل عمدی زنان عمدتا به دست مردان به این دلیل که زن هستن اشاره داره و از جنبه‌های خاصی با قتل مردان متفاوت است. بیشتر موارد زن کشی توسط شرکای زندگی یا شریک قبلی انجام میشه ولی توسط مردان غریبه به بهانه‌های مختلف هم اتفاق میوفته کشتن زنان کارگر جنسی یا زنان همجنس گرا از جمله نمونه‌های زن کشی است یکی از مثال های پر سر و صدای زن کشی در ایران قتل ۱۶ کارگر جنسی توسط سعید حنایی درسال ۱۳۸۱ است.

قتل ناموسی یکی از انواع زن کشی است که به قتل یکی از اعضای خانواده،معمولا یک‌زن یا کودک دختر گفته میشه. با این ادعا که فرد باعث آبروریزی یا شرمساری خانواده شده. این قتل ها از سوی مردان خانواده یا فامیل و با بهانه هایی چون بی‌عفتی و خطا و سرپیچی اعضای زن خانواده انجام میشه. قتل رومینا اشرفی به دست پدر و مونا حیدری به دست همسر و برادر همسرش از نمونه‌های هولناک قتل ناموسی در سال های اخیر در ایران است که به شکل گسترده افکار عمومی رو درگیر کرده.

خشونت آنلاین یا دیجیتال

به هر عمل خشونت آمیزی اطلاق میشه که با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات ( تلفن همراه، اینترنت، رسانه‌های اجتماعی، بازی های رایانه‌ای، پیام های متنی، ایمیل و…) علیه یک زن چون زن‌ است انجام ، به انجام آن کمک، یا تشدید بشه.

پدیده های به نام سکستورشن یا اخاذی جنسی، آزارجنسی آنلاین، یا مزاحمت سایبری،داکسینگ یا تعقیب اینترنتی انواعی از خشونت آنلاین هستن که سالانه هزاران زن قربانی این نوع خشونت میشوند.

نتیجه:

در سطح جهان خشونت علیه زنان به عنوان یکی از اصلی ترین موانع بر سر راه برابری جنسیتی و رسیدن زنان و دختران به حداکثر ظرفیت رشد و توانایی شناخته میشه.

منبع: وب‌سایت تیم کشوری سازمان ملل متحد